Ontwerpscholen aan het woord (7): Tilburgse Academie van Bouwkunst

Directeur Marc Glaudemans: ‘Projecten zijn zó complex, die kun je niet alléén oplossen.’

 

'Architectuur- en stedenbouwstudenten werken tijdens hun opleiding veel samen, zelfs in de afstudeerfase, hoewel een individueel afstudeertraject ook mogelijk is. In dat vierde jaar organiseren we een atelier over een specifiek gebied waarbinnen de meeste studenten gezamenlijk hun afstudeerproject doen. Vorig collegejaar ging het om de regio Arnhem-Nijmegen: studenten deden onderzoek, spraken met belanghebbenden, formuleerden een opgave en gingen daarmee aan de slag. Het voordeel van in groepsverband afstuderen is de kracht van wat ik noem “collectieve intelligentie”. Projecten zijn zo complex – die kun je niet alléén oplossen. Door gezamenlijk onderzoek te doen, door gezamenlijk kwesties te bespreken doet elke student de kennis op om uiteindelijk zelf een ontwerpvoorstel te kunnen doen.'


Door de intensieve samenwerking krijgen architectuurstudenten meer gevoel voor de maatschappelijke context van een project. Sterker nog, de studenten die we dit jaar hebben afgevaardigd zijn eigenlijk architecten. In het afstudeeratelier hebben zij hun architectonische interventies – zoals het ontwerp voor een gemaal en een digester in de Ooijpolder door Sander de Bruin en Jeroen Michielsen – ingebed in een landschappelijk en stedenbouwkundig vraagstuk, namelijk het realiseren van een zelfvoorzienend landschap waarin grondstoffen hergebruikt worden.

 

We leren studenten onderzoeksvaardigheden, maar altijd in dienst van het ontwerp. We onderwijzen klassieke stedenbouwkundige methodieken – zoals swot-analyse, het maken van surveys, interviews. We willen daarmee een nieuwsgierige en onderzoekende houding stimuleren. Daarvoor hebben we de collegereeks Critical thinking. Naast het lectoraat Future Regions – een samenwerking van alle academies – leid ik in Tilburg het lectoraat Urban Strategies waarin we aan de hand van onderzoek naar middelgrote steden als Belgrado en Rotterdam een beeld willen krijgen van de stand van het vak en de invloed daarvan op de opleiding. We organiseren zogenoemde stadslabs waarin we per stad actuele opgaven bij de kop pakken – sinds 2011 nemen ook onze studenten hieraan deel.

 

We waren de eerste academie met een volledig Engelstalig programma. Studenten komen van heinde en verre om hier stedenbouw te studeren. Die culturele mix werkt ontzettend verrijkend, maar is ook van invloed op het onderwijsprogramma. Wat is nog de inhoud van het vak stedenbouwgeschiedenis? Hoe kijk je met een Nederlandse bril naar bijvoorbeeld Irakese studenten die ondanks de gigantische wederopbouwopgave en het grote vluchtelingenprobleem doodleuk futuristische en megalomane plannen voor Bagdad maken?’

 

Mark Hendriks