Betaal jonge vakgenoten op passende wijze

Er moet een einde komen aan de onderbetaalde banen voor jonge ontwerpers, betoogt landschapsontwerper en Academiestudent Erik Weug.

Veel ontwerpbureaus bieden studenten de mogelijkheid om als stagiair in multidisciplinaire teams mee te werken aan innovatie oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Zo’n stage is vaak een van de meest leerzame periodes van de opleiding. Steeds vaker worden deze stageplaatsen ingenomen door afgestudeerde vakgenoten. Het banenaanbod is helaas nog niet zo groot waardoor veel oud-studenten akkoord gaan met een stageplaats. Het is voor een net afgestudeerde immers van belang om zo veel mogelijk werkervaring op te doen. Door het aanbieden van stages – en bijbehorende lage vergoedingen – aan al afgestudeerde landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen worden wetten omtrent het minimumloon regelmatig omzeilt.

Voor studenten aan de Academies van Bouwkunst ligt de situatie complexer. Zij beschikken over een diploma en hebben minimaal een HBO-denkniveau. Academiestudenten kunnen geen studielening aangaan.  Het concept achter de Academie is dat studenten als onderdeel van hun opleiding verplicht moeten werken. De combinatie van overdag werken en in de avonduren studeren is leerzaam, maar alleen mogelijk met passie voor het vakgebied.

De verplichting tot een baan betekent dat sommige studenten genoodzaakt zijn om akkoord te gaan met een stageplaats en dus een bescheiden vergoeding. Uiteraard zijn een laag loon en bijbehorende geldzorgen demotiverend – het bedreigt de productiviteit op school en op het werk. Kosten voor studie, huur, reizen en levensonderhoud staan niet in verhouding tot de beperkte stagevergoedingen. Het leidt ertoe dat studenten soms voortijdig moeten stoppen en er talent verloren gaat. Studenten die de ambitie hebben om verder te studeren krijgen niet altijd de kans om dit te doen, simpelweg door het gebrek aan financiële middelen.

Hoe kan het dat bureaus jonge vakgenoten commercieel inzetten, zonder hen een passende beloning te bieden? Een oorzaak ligt wellicht in de combinatie van een beperkt aanbod en een enorme vraag naar banen, het urenquotum bij de Academies en het steeds scherper inschrijven op opdrachten. Het betekent evenwel niet dat we deze gang van zaken moeten accepteren. Dat gebeurt in andere beroepsgroepen ook niet.

Nederland staat bekend om vooruitstrevendheid en innovatie in design. Dit kan alleen gehandhaafd worden als we de nieuwe generatie ontwerpers ondersteunen. Uiteindelijk zijn zij de krachten van de toekomst. Door meer te investeren wordt een volgende generatie opgeleid die het behoud en de ontwikkeling van onze mooie leefomgeving doorzet. Daarom is het belangrijk om deze werknemers kansen te bieden die ze verdienen, door ze een vergoeding te bieden die recht doet aan hun kwalificatie en inzet.

Erik Weug studeert landschapsarchitectuur aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam