JANDIRK HOEKSTRA (1953-2024)
Foto Hans van der Meer/H+N+S Landschapsarchitecten
Op 1 februari 2024 overleed landschapsarchitect en musicus Jandirk Hoekstra aan een hartstilstand. Tijdens zijn uitvaart was er een recent filmpje te zien van hem in de Alpen tijdens een wandeltocht met dochter Hannah. Je zag hem in de wei zitten en hoe een paardje achter zijn rug nieuwsgierig kwam snuffelen. Jandirk liet het een beetje verwonderd en na een korte aarzeling toe, vond het duidelijk grappig. Typisch Jandirk. Een open mind voor van alles en nog wat. Misschien nog wel nieuwsgieriger dan het paardje.
Door Harry Harsema en Eric Luiten
Jandirk Hoekstra was van grote betekenis voor de ontwikkeling van de landschapsarchitectuur in Nederland. Na zijn opleidingen aan de Landbouwhogeschool Wageningen en het Conservatorium Utrecht verdeelde hij zijn tijd tussen zijn twee professionele passies: als ontwerper, adviseur en directeur werkte hij achtereenvolgens voor de dienst Stedebouw en Volkshuisvesting van de gemeente Rotterdam, voor ingenieursbureau Heidemij en tussen 1999 en 2017 als partner van H+N+S Landschapsarchitecten. Als componist was hij een tijd verbonden aan de theatergroep Hauser Orkater.
Jandirk had de gave van het woord. Met luide stem kon hij toehoorders, collega’s, opdrachtgevers bereiken – met helder geformuleerde noties, bezwaren of ambities, overtuigend, nooit betweterig. Juist dat vermogen om toehoorders verbaal te bereiken, afwisselend met humor en vuur, leidde tot een reeks van posities waarin hij het belang van ruimtelijke kwaliteit en de landschapsarchitectonische aanpak in het bijzonder naar een hoger niveau wist op te tillen. Als leider van Atelier Overijssel, als Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit in Noord-Holland, als trekker van het Atelier Kustkwaliteit, als polderarchitect voor Midden-Delfland, als supervisor in tal van programma’s en projecten – in deze rollen was hij verbindend, verhelderend, dienstbaar, onafhankelijk, resultaatgericht, proportioneel.
Jandirk Hoekstra (midden) als voorzitter van de selectiecommissie van het Europese jaarboek, juni 2023.
De laatste jaren was Jandirk voorzitter van de selectiecommissie voor de driejaarlijkse publicatie van Landscape Architecture Europe. In die rol leidde hij gedurende meerdere dagen een groepsgesprek tussen Europese vakgenoten, en dat was hem op het lijf geschreven. Met zijn ervaring, toewijding en humor wist hij zijn medecommissieleden te inspireren.
Dat blijkt ook uit de spontane reacties op zijn overlijden van de commissieleden die met hem werkten aan de editie die nu in de maak is. ‘Op een ochtend spraken we aan de ontbijttafel over het leven’, schrijf de Estse landschapsarchitect Merle Karro-Kalberg. ‘Hij vertelde over de reis waar hij naar uitkeek: fietsen in de heuvels van Italië. Hij was zo vol leven en die energie verspreidde zich door de kamer en besmette iedereen om hem heen.’ De Zwitser Fujan Fahmi laat weten: ‘Zijn vermogen om bedachtzaam en gevoelig leiding te geven aan het selectieproces, heeft een blijvende indruk op mij achtergelaten. Ik waardeer de wijsheid en het oprechte enthousiasme die hij in de discussies bracht.’
In 2022 nam Jandirk – na enige aarzeling – monter het voorzitterschap op zich van de stichting Landschapstriënnale. Hij begeleidde en becommentarieerde met een mix van bestuurlijke verantwoordelijkheid en inhoudelijke betrokkenheid de voorbereiding en uitvoering van het programma van afgelopen zomer aan de Waddenkust en organiseerde de selectie van de regio die in het volgende Triënnaleprogramma centraal staat: de delta van Vecht en IJssel. Onder zijn leiding is de Landschapstriënnale weer een nieuwe fase ingegaan, maar moeten het bestuur en de regio zonder zijn innemende bevlogenheid verder. Hij verdween veel te vroeg uit dit leven. Sprakeloos blijven we achter.